Dna moczanowa, znana również jako podagra, to jedna z najstarszych znanych chorób reumatycznych, opisywana już w starożytności. Jest to schorzenie metaboliczne charakteryzujące się odkładaniem się kryształów moczanu sodu w stawach i tkankach okołostawowych, co prowadzi do ostrych ataków zapalenia stawów, najczęściej palucha stopy.
Przyczyny i mechanizm rozwoju dny moczanowej
Dna moczanowa rozwija się w wyniku zaburzeń metabolizmu puryn:
- Hiperurykemia – podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi jest głównym czynnikiem ryzyka
- Zmniejszone wydalanie kwasu moczowego – odpowiada za około 90% przypadków dny
- Zwiększona produkcja kwasu moczowego – rzadziej spotykana przyczyna, często związana z chorobami rozrostowymi krwi
Charakterystyczny przebieg choroby
Dna moczanowa ma swój typowy obraz kliniczny:
- Ostry atak – nagły, bardzo silny ból stawu, najczęściej podstawy palucha stopy (podagra), któremu towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie i zwiększona temperatura skóry nad stawem
- Okres międzynapadowy – czas bez objawów między atakami, który z czasem ulega skróceniu
- Dna przewlekła – charakteryzuje się trwałym zapaleniem stawów, deformacjami i obecnością guzków dnawych (tophi)
Leczenie dny moczanowej
Leczenie dny moczanowej obejmuje kilka strategii:
- Leczenie ostrego ataku – niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), kolchicyna, glikokortykosteroidy
- Leczenie obniżające stężenie kwasu moczowego – allopurynol, febuksostat (inhibitory oksydazy ksantynowej), leki urykozuryczne (probenecyd)
- Modyfikacja stylu życia – redukcja masy ciała, ograniczenie spożycia alkoholu (szczególnie piwa) i pokarmów bogatych w puryny (podroby, owoce morza, czerwone mięso)
- Nawodnienie – zwiększone spożycie wody pomaga w wydalaniu kwasu moczowego
Choć dna moczanowa nie jest uleczalna, odpowiednie leczenie i zmiana stylu życia pozwalają skutecznie kontrolować chorobę i zapobiegać jej powikłaniom. Kluczowe jest utrzymanie stężenia kwasu moczowego poniżej 6 mg/dl, co zapobiega tworzeniu się nowych kryształów i rozpuszcza już istniejące.